Column: '' Zou Pierre van Hooijdonk de bondscoach zijn geweest, dan was er nu niets aan hand''

Zoals altijd liet het Nederlands elftal zich pas echt recht in de boezem kijken ná de kwalificatiewedstrijd tegen Wit-Rusland. En vreemd genoeg was het weer analist Pierre van Hooijdonk die daarin een centrale rol speelde.

Het begint erop te lijken dat niet kwalificatie voor het WK in Rusland het beoogde doel was, maar dat Dick Advocaat en zijn team vooral speelden om het ongelijk van Pierre te bewijzen.

Die trend werd ingezet tijdens het WK in Brazilië, toen Robin van Persie de prachtige derde plaats gebruikte om de meeluisterende Van Hooijdonk, live op de televisie, vermanend toe te spreken. Alles heel beschaafd, zonder gevloek, maar tegelijkertijd heel armoedig. Hoe klein moet je zijn om, vlak na de troostfinale, al je energie te richten op een analist die jou niet zo goed vond spelen.

Er gebeurde daar iets bijzonders.

Pierre van Hooijdonk legde tijdens het WK in Brazilië, heel gedurfd – met een feestende en hossende menigte supporters in zijn nek – haarfijn uit waar hij dacht dat het was misgegaan. De sterallures van Robin van Persie, die in beslissende wedstrijden te nadrukkelijk de machtsstrijd aanging met Arjen Robben en Wesley Sneijder. Pierre analyseerde daar heel scherp dat het gedrag van Robin van Persie invloed had gehad op zijn spel. Na zijn duikende kopbal tegen Spanje bleef Robin net iets te lang doorzweven.

Het gaat er nu niet om of Pierre gelijk had of niet. Ik denk trouwens van wel. Het gaat erom dat de oud-voetballer Van Hooijdonk een verademing is binnen de elkaar op de rug kloppende voetbalwereld. In al die tijd dat ik columns schrijf voor dit tijdschrift, ben ik mensen tegengekomen die mij proberen te overtuigen van Pierre’s slechtheid. Zij waarschuwen mij voor zijn verborgen agenda. Hoe hij oude, nog openstaande rekeningen als analist vereffent. Steeds gaat het dan over het oeroude akkefietje tussen Robin van Persie en Pierre van Hooijdonk.

Beiden speelden ooit samen voor Feyenoord en er ontstond onenigheid over een vrije trap. Van Persie deed die wedstrijd een gooi naar de absolute macht. Hij eiste de vrije trap op. Sindsdien zit het verkeerd tussen de twee voetballers. Zegt men. Ik geloof daar helemaal niets van. Ik vind het vooral tekenend voor de ongekende egomanie van Robin van Persie dat hij een interview na een verloren WK aangreep om nog eens een keer zijn spierballen te laten zien.

Je zag daar, tijdens het interview, precies wat er mis was gegaan in de halve finale tegen Argentinië. Nederland léék wel een eenheid, maar was het niet. Robin van Persie heeft zich een toernooi lang niet kunnen neerleggen bij de suprematie van Arjen Robben. Van Persie zorgde, zoals zo vaak, voor onrust.

Afgelopen zaterdag gebeurde precies hetzelfde, maar nu met Dick Advocaat in de hoofdrol. Dick heeft inmiddels, na de wedstrijd tegen Wit-Rusland, al veel gezegd, veel uitgelegd en professioneel proberen te duiden wat er allemaal misging. Maar wat er écht is misgegaan onder Advocaat was heel duidelijk te zien toen hij, na een zeer scherpe en rake wedstrijd-analyse van Pierre, verontwaardigd het woord nam. Dick vond dat Pierre, als hij het allemaal zo goed wist, zelf maar trainer moest worden. Het viel Dick enorm tegen dat Pierre, die toch zelf in de top had gespeeld, niet begreep hoe moeilijk deze wedstrijden waren. Die won je niet zomaar even. Et cetera, et cetera.

Daar zagen wij de kleinheid en de bangigheid van Advocaat, wiens trainerschap de laatste jaren vooral bestaat uit een lekker sfeertje scheppen, ontspannen wat dollen tijdens de persconferentie, een club proberen te redden en dan weer wegwezen. Wie zaterdag vlak na de wedstrijd het geluid had uitstaan, moet hebben gedacht dat Pierre van Hooijdonk de coach was en Dick Advocaat de materiaalman.

Bij Van Hooijdonk zag ik woede, verslagenheid en tegelijkertijd professionaliteit. Hij zat daar in de studio om te analyseren en dat deed hij. Scherp en goed. Advocaat voelde dat als een mes in zijn rug. Je zag het aan Dicks hoofd: hij voelde zich verraden door een oud-voetballer. Dat is precies de sfeer die dit Nederlands elftal heeft genekt. Onder Hiddink, Blind en Advocaat speelden anonieme, jonge voetballers. De paar gelouterde spelers irriteerden vooral (Robben) of werden geofferd (Van Persie en Sneijder).

In die ene reactie van Dick Advocaat lag het hele failliet van dit Nederlands elftal besloten. Te lang ging het om randzaken. Om Hans van Breukelen die als een dorpsidioot tekeer is gegaan, om de gekwetste Arjen Robben en zijn demonstratieve eenzame ereronde en om de altijd voor zichzelf rommelende Ruud Gullit, die een Gouden Kalf won voor zijn filmpje uit de kleedkamer. Dit was zijn dankwoord: Ik wil vooral ik bedanken, dat ik altijd doe wat ik wil en ik zou ook ik willen danken voor wat ik heb bereikt. Zonder ik was het allemaal niet mogelijk geweest. Bedankt, ik!

Het lijkt een detail, maar als een bondscoach vlak na een teleurstellende winst vooral emotie laat zien als de analist hem niet netjes over zijn bolletje aait, dan is er iets heel erg mis. Zo gaat het altijd. Leo Beenhakker heeft in een kartonnen doos allemaal papieren verzameld waarin wij, pas na zijn dood, kunnen lezen dat hij eigenlijk een heel goede bondscoach was. Het lag niet aan hem. Danny Blind zit gewoon weer lekker betaald te analyseren. Gertjan Verbeek, bij alle grote clubs mislukt, weet precies hoe het voetbal in elkaar zit. Dick Advocaat staat nu ook in dat rijtje.

Achteraf zal misschien blijken dat het Dicks enige scherpe observatie is geweest. Zou Pierre van Hooijdonk de bondscoach zijn geweest, dan was er nu niets aan hand.

Nico Dijkshoorn.